Emel Bayrak, TRT DÜNYA GÜNDEMI 17 Temmuz, 2014

TRT Arsiv Izle: http://tvarsivi.com/?y=115&z=2014-07-17%2010:30:00

10:42-10:44

ABD NİYE ULUSLARASI CEZA MAHKEMESINE TARAF DEĞİL, NİYE AFGANİSTANDA ORTAK GÜVENLIK ANLAŞMASINI İSTİYOR

Başından itibaren Uluslarası Ceza Mahkemesini  kuruluşuna sıcak bakmayan ABD bu mahkemenin nasıl işleyeceğinden emin olmadığı için sözleşme dışında kalarak taraf olmamakta. 

Aslında bu konudaki tartışmalara baktığımızda eski Başkanlardan Bill Clinton bu mahkemenin kurulması için imza attiğını görüyoruz. Clinton Uluslarasi Ceza Mahkemesinin (UCM) dünyada insan hakları ihlallerini caydırma yönünde olumlu katkı sağlayacağını dile getirmiş ancak yine de ABD'nin bu mahkemenin yargı yetkisine tabi olmadan önce mahkemenin işleyisini gözlemleme ve değerlendirme şansına sahip olmasını talep etmiş idi. Daha sonra 2002 de ise  Bush döneminin en büyük kaygısı ise bu mahkemenin Amerikalılara önyargılı davranacagi idi o nedenle bu mahkemeye karşı çıkan Başkan Bush Kongreden çıkarttığı bir yasa ile ABD vatandaşların hiçbir şekilde bu mahkeme önüne çıkartılmayacağına dair bir garanti almış durumda. 

2008 de henüz Başkan olmadan Senatör iken Obama da ABD'nin ulusal çıkarları ve egemenliği korunarak  uluslarası ceza mahkemesine işbirligi yapabilecegi sinyalini vermiş ama yine de taraf olma adına adım atmaktan çekinmişti.

Hatta belki önümüzdeki 2016 seçimlerinde ABD Başkan adayı olacağı beklenen Hillary Clinton uluslaaası ceza mahkemesinden ABDnin kendini soyutlamamasi gerektinigi  soylemekle birlikte  ABD'nin dünya lideri olarak sıradışı sorumlulukları olduğunu hatırlatıyor  ve  ve bu nedenle bazen haksızca eleştirilere maruz kaldığını ve uluslarası ceza mahkemesi gibi bir kurumda  Irak ve Afganistandan ötürü amerikan vatandaşlarının nasıl muamele göreceği konusunda çekincesini bildirmiş idi. 

İşte bu çekincelere sahip  Başkan Obama da, ABD askerlerini Afganistanda 2014 yılı sonrasında bırakmadan önce,  ABD askerlerine özel hukuki bir statü kazandırmaya çalışıyor. böylelikle Afganistanda abd askerlerinin yargılanmasinin önüne geçilmeye çalışılıyor. 

İkili Güvenlik Anlaşması diye bilinen bu anlaşma Hukukî yetki ya da muafiyet konusunda  Amerika’nın mutlaka anlaşma sağlanmaya calistigi hayatî bir konu. 

Başkan Obama kesinlikle Afganistan'da kalacak askeri gücünün ilerideki eylemlerinin daha sonra bir şekilde hukuk-dava konusu olmamasını istiyor, bakiye güce hukukî muafiyet tanınmasının şart koşuyor.